Tijd voor een andere aanpak
Ondanks de inspanningen en bewustwording sinds 2016, waarin de WHO benadrukte dat 24% van de wereldwijde ziektelast gerelateerd is aan omgevingsfactoren en slechts 5-10% van chronische ziekten volledig genetisch bepaald is, laten recente cijfers zien dat er wereldwijd en in Nederland nog veel winst te behalen valt.
In Nederland hadden in 2022 ongeveer 1,1 miljoen mensen diabetes type 2 en ruim 100.000 mensen diabetes type 1, volgens gegevens van het Nivel. Jaarlijks komen daar ongeveer 51.000 nieuwe diabetespatiënten bij – bijna 1.000 per week. Diabetes is verantwoordelijk voor een aanzienlijke ziektelast en brengt complicaties zoals blindheid, nierfalen, hart- en vaatziekten, beroertes en amputaties met zich mee. Wereldwijd leven naar schatting meer dan 800 miljoen mensen met diabetes, een getal dat volgens recente schattingen nog steeds stijgt.
Deze cijfers tonen aan dat, ondanks de inspanningen om bewustwording te creëren en toegang tot zorg en behandeling te verbeteren, de prevalentie van diabetes blijft toenemen. Dit is grotendeels te wijten aan leefstijlfactoren, waaronder ongezonde voeding, gebrek aan beweging en andere omgevingsfactoren zoals toxische belasting, die onvoldoende structureel worden aangepakt.
De oproep van de WHO om diabetes "in zijn sporen te stoppen" is duidelijk, maar legt de nadruk op behandelmethoden zoals medicatie en reguliere zorg. Tegelijkertijd blijft de noodzaak voor preventieve strategieën onderbelicht. Het aanpakken van de onderliggende oorzaken die bijdragen aan chronische aandoeningen zoals diabetes, waaronder leefstijlfactoren en externe invloeden, is essentieel om verdere toename van deze ziektes te voorkomen. Het versterken van de natuurlijke processen in het lichaam en het bevorderen van een gezonde en ondersteunende omgeving kan helpen om de ontwikkeling van dergelijke aandoeningen op lange termijn tegen te gaan.
Met dit in gedachten rijst de vraag: wat hebben we écht bereikt? De huidige cijfers geven weinig reden tot optimisme. Het is tijd om de focus te verschuiven naar diepgaandere preventieve maatregelen en om de oorzaken van ziekten bij de wortel aan te pakken. Hiermee kan de gezondheidszorg niet alleen betaalbaarder, maar ook effectiever worden in het voorkomen van levenslange ziektelast.
Een transformatie van zorg naar preventie is nodig om werkelijk impact te maken op een wereld waar diabetes en andere chronische ziekten steeds meer levens beïnvloeden.
