Nederland op weg naar een Tweede Amerika?

In 2025 gaat de zorgpremie van de basisverzekering opnieuw omhoog, dit keer met bijna €10,- per maand. Hoe hoog de premie precies wordt, verschilt per zorgverzekering, maar de impact is duidelijk.

Deze nieuwe stijging komt bovenop de al jaren toenemende zorgkosten, en de gevolgen beginnen steeds meer zichtbaar te worden. Wat vooral zorgwekkend is, is dat zodra je 18 jaar wordt, je dezelfde zorgpremie moet betalen als iedereen, ongeacht je inkomen of situatie. Voor jongeren die net beginnen met werken of nog studeren, is dit bedrag vaak onbetaalbaar. Hierdoor dreigt een grote groep jongeren buiten de boot te vallen, simpelweg omdat ze het zich niet kunnen veroorloven.

Maar het probleem gaat verder dan alleen jongeren. Mensen met een minimuminkomen, chronisch zieken, ouderen en mensen die afhankelijk zijn van medicijnen, worden ook hard geraakt door deze stijgende zorgkosten. Voor deze groepen is de situatie vaak nog nijpender, zonder de benodigde zorg of medicijnen kan hun gezondheid snel achteruitgaan, wat de kosten alleen maar verder zal opdrijven. Deze mensen staan voor de onmogelijke keuze tussen het betalen van hun zorgpremie of het voorzien in andere basisbehoeften.

Elke keer dat ik Amerika bezoek, zie ik verontrustende gelijkenissen met de situatie hier. Boodschappen doen wordt steeds duurder, en steeds meer mensen moeten noodgedwongen kiezen voor goedkope, ongezonde maaltijden. Een burger en friet kosten minder dan een mand vol verse groenten en fruit. Voor veel gezinnen is fastfood de enige haalbare optie. Maar de echte prijs die we betalen, gaat veel verder dan de kassa van de snackbar.

In Amerika is fastfood niet langer een gemakkelijke keuze, maar een noodzaak voor velen. De lage prijs van een snelle hap heeft gezond eten voor grote groepen mensen onbereikbaar gemaakt, wat heeft geleid tot een zorgwekkende toename van obesitas en chronische ziektes zoals diabetes en hartproblemen. Als gezond eten al niet meer betaalbaar is, hoe kunnen we dan verwachten dat mensen hun stijgende zorgpremies kunnen betalen?

De zorgkosten blijven stijgen, terwijl steeds meer mensen lijden aan ziekten veroorzaakt door slechte voeding. Jongeren, mensen met een minimuminkomen, en chronisch zieken worden direct geraakt door deze financiële druk. We dreigen af te stevenen op een toekomst waarin obesitas en ernstige gezondheidsproblemen de norm worden, en waarin een groot deel van onze bevolking de zorg simpelweg niet meer kan betalen. Met die gezondheidscrisis komt ook een toename van armoede, waardoor steeds meer mensen moeite hebben om rond te komen. De gevolgen zijn ernstig.