Wat als het bed waarin je kind slaapt, geen veilige plek is?
Toen ik dit onderzoek las, bleef ik even stil. Niet door de complexiteit, maar juist door de eenvoud. Jonge kinderen worden elke nacht blootgesteld aan schadelijke stoffen – via hun matras. Gewoon, terwijl ze slapen. In het veiligste plekje dat we voor ze kunnen bedenken.
De meeste mensen weten dit niet. En het wordt ons ook nergens verteld. Geen verkoper zegt het. Geen gebruiksaanwijzing waarschuwt je ervoor. Maar nieuwe matrassen kunnen bij gebruik stoffen afgeven die het lichaam van een kind binnendringen via de ademhaling of via de huid.
Wat vrijkomt zijn geen onschuldige stoffen. Het gaat om een combinatie van chemische verbindingen: ftalaten (weekmakers), organofosfaat-vlamvertragers en UV-filters. Deze worden gebruikt om matrassen flexibel, brandvertragend en langdurig fris ogend te maken. Maar ze zijn niet zonder gevolgen.
In een studie gepubliceerd in Environmental Science & Technology onderzochten wetenschappers 25 kinderkamers en testten 16 nieuw gekochte matrassen. Ze bootsten de omstandigheden na waarin een kind slaapt: warmte, druk van het lichaam, een gesloten ruimte. De resultaten waren verontrustend. Precies in de luchtlaag boven het matras – waar het kind slaapt – werden hoge concentraties van deze stoffen gemeten.
Deze stoffen worden in verband gebracht met verstoringen van de hormoonbalans, neurologische ontwikkeling, ademhalingsproblemen en zelfs met verhoogde risico’s op leerproblemen en bepaalde vormen van kanker. De schade is niet altijd direct zichtbaar, maar het stapelt zich op in het lichaam – dag na dag, nacht na nacht.
Veel mensen denken dat dit vooral een buitenlands probleem is. In Nederland worden inderdaad minder vaak zware vlamvertragers toegevoegd aan matrassen, zoals dat in de Verenigde Staten gebeurt. Toch zijn ook hier veel matrassen gemaakt van synthetisch schuim dat vluchtige organische stoffen afgeeft. Bovendien is er in Nederland geen verplichting voor fabrikanten om transparant te zijn over de exacte samenstelling van hun producten. Hierdoor weten ouders vaak niet waarop hun kind eigenlijk ligt te slapen.
Volgens Waarzitwatin.nl, wordt geadviseerd om nieuwe matrassen minstens 72 uur te luchten voordat ze gebruikt worden. Toch blijkt uit de praktijk dat het overgrote deel van de mensen dit niet doet – eenvoudigweg omdat ze het niet weten. En dat is zorgelijk. Want dit is een eenvoudige stap met grote impact.
Wie bewust wil kiezen, kan letten op certificeringen zoals OEKO-TEX, GOTS of CertiPUR-US. Deze geven aan dat een matras getest is op schadelijke stoffen. Ook het kiezen voor natuurlijke materialen zoals biologisch katoen, wol of natuurrubber kan helpen om de blootstelling aan chemicaliën te beperken.
Als je met gezondheid werkt, weet je dat echte preventie begint bij het totaalplaatje. Het lichaam reageert niet alleen op voeding, beweging of stress. Het reageert ook op de ruimte waarin we leven, slapen en ademen. En dus is het belangrijk dat we vragen durven stellen over dat wat we al die tijd als vanzelfsprekend hebben beschouwd.
Wat ligt er onder je kind? Wat ademt het in terwijl het groeit, herstelt, ontwikkelt? Misschien is het tijd om ook die vragen serieus te nemen.
